Ein heystardag seint í oktober mánað 2009 møtti eg Óla Andreasi á Rætt, uppi á Gjógv, og tá spurdi hann meg, um eg hevði hoyrt um tað stóra omanlopið á Búgvabarmi, sum hann tann dagin hevði sæð av Ambadali. Tað hevði eg ikki.

So byrjar søgan, men eg má ansa eftir, at hon ikki kemur undir sjálvrós. Vandin er har, tá ið nógv "eg" eru í tekstinum. - Tann 17.10.2009 hevði eg verið saman við Petur Skeel (Funningi), Absalon og Herman Eysturoy í Fløttum eftir veðrum, sum Petur Skeel hevði havt gangandi har. Tá var einki omanlop at síggja, men vit løgdu til merkis, at sjógvurin á Heimara Búgvabarmi var morreyður av onkrum smærri omanlopi. Tað sæst á teirri fyrstu myndini.

Hendan myndin er tikin úr Fløttum 17.10.2009. Til høgru - niðast á myndini inn ímóti berginum - stingur ein "fótur" seg frá Búgvanum og inneftir. Hatta varð kallað Inni á Hálsi. So síggja vit ein lítið glopp, sum skilir Búgvan frá berginum. Hatta varð kallað Sundið inni á Hálsi, og tað var farandi um sundið í bestu líkindum. Fremst á myndini - inn ímóti berginum - síggja vit ein lítlan part av Vestara Búgvabarmi. Í millum Búgvan og Rivtangan, ið vit síggja longst burturi, til vinstru, er Heimari Búgvabarmur. Legg til merkis, at hendan dagin var sjógvurin inni við land á Heimara Búgvabarmi morreyður av einum minni omanlopi.

Hetta er ein frásøgn í orðum og myndum

Pætur í Nýggjusto (1920 - 2005)

Pætur í Nýggjustovu er tikin úr leikum sum frásøgumaður. Hoyr (og síggj) bara her:

Eg veit einki navn uttan Stórá um ánna, sum rennur í gjøgnum bygdina. Eg havi sæð navnið Dalá á onkrum korti, men tað er ikki eitt navn, ið er brúkt millum gjáarfólk. Men tó so! Tá ið vit komu heim um Dalagarð – heim í Dal - so kundu vit brúka navnið Dalá um tann partin av Stórá. Vanliga siga vit bara Áin. Hann ella hon er í Ánni, men tá ið vit veiddu síl í onkrari av teimum smáu áunum, so kundi vera tikið til: “Kom! Lat okkum heldur fara í Stórá.” - Hatta er nakað tað sama sum at fara norð á Dal (Ambadal) ella eystur á Dal (Skúvadal).

Áin hevði alt at siga fyri bygdina fyrr. Vatnvánirnar í húsunum vóru so vánaligar, at áin var álitið. Øll klæðini blivu skolað í ánni, og so fingust tey eisini við fisk, grind og vembur í ánni. Eingin hugsaði um ella tosaði um, at áin var skitin, men nú skal alt vera so reint, at eingin brúkar ánna til slíkt longur. Skitin má hon hava verið – bygdin var full av opnum køstum, og rennurnar fór beint í ánna – tað er ikki meir at siga um tað. 

(Hesi "stovunøvnini" í Ánni vera framborin soleiðis: Jákustoáin, Blásastoáin, Sámalstoáin, Hoyristoáin, Ólastoáin, Innistofossurin og Sjúrðastoáin. Eg haldi tað vera umráðandi at taka tað við her. Okkurt uppískoyti havi eg sjálvur tikið við, og tað havi eg sett í klombur (parantes)).

Hesa myndina tók Jóhan á Rætt 04.01.22

”Kært barn har mange navne.” Hetta mátti eg sanna hendan dagin, ið tann stóri brimskaðin hendi úti á Gulakletti. ”Nú fóru Íslandstrappurnar,» letur í Jóhan á Rætt, ið eg hitti har úti, eftir brimskaðan, ið hendi 04.01.22.  Navnið Íslandstrappurnar er mær ikki komið fyri oyru, hóast eg í mong ár havi gingið og tráspurt fólk um øll møgulig staðarnøvn. Í hesum førinum hava tey bara brúkt nøvnini Trappugrótið, Trøppugrótið og Trøppurnar.

Gubbi (Hans Edvard) á 80 ára degi sínum

Tað var altíð hugnaligt at støkka inn á gólvið Heimi í Horni við einum bandupptakara. Gubbi var altíð til dystin fús: ”Nú! Hvat vilt tú fáa at vita í dag?” Gubbakona klár við kaffinum, og so fór Gubbi í gongd:

"Tað er eitt spæl at ganga á fjall, síðani teir fóru at fóðra seyðin um várarnar. Vargurin er horvin. Tað var eitt sindur ójavnt fyrr. Kenningargongan Fyri Oman Rætt var góð at reka, og restin var eisini á góðari leið. Heimi í Dal var einki at reypa av. Har var vargur uppií  við hvørt. Á Fløtum var spakt, men Seinna gonga – Hjallarnir og Skúvadalur – har var ofta hundur. Í Sáttarenni var styggur seyður, áðrenn kenningin kom í 1950unum. Kenningin hjálpti væl. Og so var tað Líðin. Man tað ikki altíð hava verið meir ella minni vargur í Líðini? 

Sjúrður í Hoygarðinum, f. 1913, plagdi at fortelja, at í 1937, tá ið hann var á skurðfjalli í Líðini, vóru eini 25 veðurlomb úti, tá ið teir vóru komnir í rætt. So at taka uttanrætta, og tá fingu teir fleiri og komu pøstir aftur at húsum. Tað var ikki óvanligt longu tá. Tað árið – í 1937 – blivu 60 tikin í Líðini, 45 í Sáttarenni og 55 á Fløtum. Seyðurin var ikki stórur men almindiliga feitur – einar 6 merkur upp á seyðin.