Í Nes kirkju

Hvørt mánakvøld í vetrarhálvuni samlast bygdarfólkið í Bygdarhúsinum til hugna, mentanarløtur og annað gott. Tá ið veturin hevur mist takið, og ljósið vinnur á myrkrinum, so plaga hugnakvøldini at enda við eini útferð, og so var eisini í ár. Avgjørt varð, at í ár skuldi túrurin vera í Eysturoynni, og farast skuldi frá Gjógv við bussi sunnumorgunin 02.04. - kl. 10. Fyrst gekk  leiðin út í Fríðrikskirkjuna á Toftum, har Patrick de Neergaard, vágsprestur, prædikaði. Eftir gudstænastuna varð farið út í tann gamla prestagarðin á Nesi, har ið Josefina Olsen, fyrrverandi skúlastjóri á Toftum, greiddi frá og vísti runt. Her hava prestagarðar verið undan hesum, ið V.U. Hammershaimb, próstur, læt byggja í 1863. Kona hansara, Elisabeth Christiane, gjørdi tekningarnar. Tá var hetta tann næststørsti bygningurin í landinum - bara amtmansborgin í Havn var størri. Havandi í huga, hvussu gamal - og STÓRUR - hesin bygningurin er eftir tátíðar mátum, so er tað undranarsamt, at hetta skal hava borið til. Forsprákararnir hava ikki gingið í smáum skóm, má sigast. Nú verður bygningurin eisini brúktur sum savn, og eg mæli fólki til at fara at vitja henda bygningin, ið angar av søgu innan øll møgulig økir. Tann elsti skrásetti luturin í prestagarðinum er eitt chatoll, ið Maria Rønning, fødd í Noregi í 1741, hevði við sær til Føroya í 1772. Maria var trúlovað og skuldi giftast við Andreasi Djurhuus, presti á Nesi, men giftarmálið fór í vaskið, og grundin til tess verður ov drúgv at viðgera her.

 Chatollið kom til Føroya í 1772                                                 Ein svanabyrsa                                                                

Úr prestagarðinum varð farið inn á gólvið í Nes kirkju, tí onkur av ferðarlagnum hevði ongatíð verið har áður og havandi tað í huga, at forfedrar okkara mangan brúktu Nes kirkju í sambandi við dóp, konfirmatión, giftu o.a. Líka fram til 1928 var Eysturoyggin eitt prestagjald við presti á Nesi. Í 1928 fór oyggin sundur í tvey prestagjøld: Nes prestagjald og Fuglafjarðar prestagjald. Fyri ta tíð var Nes kirkjuliga sæð miðdepil fyri alla Eysturoynna, og vit vita um fleiri børn frá Gjógv, ið eru doypt í Nes kirkju. Tað hevur mangan verið havt á orði, at Gamli-Sjúrður í Hoygarðinum (Sigvard Joensen, f. 20.12.1852) var bara tríggjar dagar gamal, tá ið hann varð doyptur í Nes kirkju. Viderø, prestur, skrivar soleiðis í bók síni "Saga Eysturoyar":  --- men tey høvdu lært at sjá Guð yvir øllum og at leggja seg og alt sítt í Guðs hond, tí sæst í kirkjubókini á Nesi, at barn, sum var tríggjar dagar gamalt, varð borið frá Gjógv út á Nes til skírnar. Vera má, at tað var Sjúrður, faðir Kristians í Hoygarðinum. Hann var føddur tuttugta í tolvta, og føðurbróðir hans, Hans Petur, sagdi, at hann varð fatlaður upp á seg og borin á Nes til skírnar, og at tað var dýrasta byrði, sum havdi verið á sínum baki ---  Tollaksmessudagur er stuttur, so tann størsti parturin av ferðini hevur verið í myrkri. Ein gjáarmaður fortaldi fyri mær, at hann hevði gingið úr Søldarfirði til Gjáar í góðum líkindum, og tað tók 6 tímar við vanligari gongd, so gongutúrurin út á Nes hevur í minsta lagi tikið 7 tímar. Hesin túrurin hjá gjáarfólki út á Nes tók 45 minuttir (sitandi).

Les meira: Gjáarfólk á ferð 02.04.17

Kvøldseta í Tjørnuvík 20.04.16.

Nú ber til at síggja øll staðanøvnini í Sunda kommunu her á heimasíðu míni, og í tí sambandi fari eg at siga nøkur orð um hetta staðanavnaarbeiðið. Tað var í 2013, at Sunda kommuna tók ta avgerð at samla, skráseta og talgilda øll staðanøvn í kommununi. Í kommununi eru 11 bygdir, Hósvík, Hvalvík, Streymnes, Langasandur, Haldórsvík, Tjørnuvík, Saksun, Oyri, Oyrarbakki, Norðskála og Gjógv, so tað var ikki sum at siga tað at fáa hetta at hanga saman. Í summum bygdum var eitt ávíst skrásetingararbeiði gjørt, men í øðrum bygdum mátti byrjast frá grundini av. Heðin Zachariasen, borgarstjóri, stevndi fólki til fundar á Oyrarbakka. Her hevði hann samlað teir, ið høvdu skrásett nøvn, og aðrar, ið skuldu byrja frá grundini av. Hann greiddi frá ætlanini og mannagongdini framyvir. Fyritøkan Munin í Havn skuldi standa fyri tí tøkniliga partinum, og Noomi Káradóttir Rasmussen, frá Sunda kommunu, skuldi samskipa tað heila. Hetta ljóðaði alt samalt sera spennandi, og menn vóru fúsir at fara til verka - menn - jú, har vóru bara menn. Bygdirnar og manningarnar vóru hesar: Hósvík (Hans Erland í Brekkunum), Hvalvík og Streymnes (Sjúrður Ferjá), Saksun (Jógvan Magnusson), Langasandur (Bjørgheðin Jacobsen), Haldórsvík (Atli Fossádal, Henry Andreasen og Mikkjal Samuelsen), Tjørnuvík (Hans Esbern Heinesen, Steinbjørn Magnussen og Tórhallur Magnussen), Oyri og Oyrarbakki (Torkil Dahl og Marius Debes), Norðskáli (Hanus Petersen og Haraldur Joensen) og Gjógv (Ásfinn Sigvardsen). Afturat hesi manningini vóru eisini nøkur hjálparfólk okkurt kvøldið.

Jógvan, Jóhan og Hanus                                                             Hanus, Kári, Ásfinn, Sjúrður, Hans Erland og Atli.

Les meira: Staðanøvnini á heimasíðuni

 Funnings kirkja - bygd 1847.

Sunnudagin 28.08.16. fóru fólk frá Gjógv til Funnings í kirkju - til gongu eftir Mannagøtuni. Tað var Emil Olsen, prestur, ið var komin við hugskotinum, og hann skipaði eisini fyri tiltakinum. Veðrið var gott, og eini 80/90 fólk vóru samlað uttan fyri Gjáar kirkju kl. 15 henda dagin. Umframt gjáarfólk og onnur, ið hava tilknýti til bygdina, so var eisini væl av øðrum fólki, ið vildi royna hesa søguligu upplivingina. Prestur beyð vælkomin, greiddi frá ymsum praktiskum og helt eina stutta bøn, áðrenn farið varð til gongu. Hann hevði orðað við meg um at siga nøkur orð við Líkstein - heimi undir Skarði, og tá ið vit fóru um markið í Funningshaga, skuldi Petur hjá Elspu (Petur P. Dahl) taka um endan. Eg visti á leið, hvat ið Petur fór at siga, og fyri at tað ikki skuldi verða ber endurtøka, so royndi eg at halda meg til Gjáarpartin: Gjáar kirkja er bygd í 1929, og skúlin í 1883. Lestur og onkur gudstænasta vóru í skúlanum, men allar tær kirkjuligu handlingarnar fóru fram í Funningi: dópur, konfirmatión, brúðarvígsla og jarðarferð. Kirkjugarðurin kom í 1918, og fyrsta líkið varð grivið í honum í 1919, so fyri ta tíð vórðu gjáarfólk grivin í Funningi. Líkið bleiv fyrst borið úr heiminum og heim á Heygarnar - til tann gamla garðin (Gamlagarð) - og sett á eitt pláss, ið nevndist Líkstaðurin. Heim higar bleiv sungið og fylgt, og víðari við líkinum fóru so berarar og syngjarar (aðrastaðni siga tey sangarar). Berararnir skiftust um at bera - tvær bátamastrar vórðu bundnar undir kistuna, so 10 kundu bera í senn - 5 hvørju megin. Bert eina ferð settu teir líkið frá sær í Gjáarhaga, og tað var heimi undir Skarði - á Líksteini. Haðani bleiv líkið so borið oman til Funnings og sett á ein stein, ið eisini eitur Líksteinur - skamt oman fyri Funnings bygd. Haðani bleiv so sungið oman í kirkjugarðin.

Les meira: Til Funnings í kirkju - eftir Mannagøtuni

Tann niðasta opnahjallin átti Hoygarðurin, miðhjallin átti Jógvansstova ,og tann heimasta átti Nýggjustova

Leygardagin 27.08.16. vóru aftur arbeiðsboð frá Gjómanni, tí nú skuldu opnahjallarnir Niðri í Geil gerast lidnir: tekjast við flagi, skjøldrarnir laðast upp, og snøklarnir avlívast. Eisini hevði Gjómaður egnt við hugna Niðri í Fjøru eftir lokið dagsverk. Líkamikið - væl var egnt - tí har møtti nógv og fjølbroytt fólk. Veðrið var so gott, at tað fæst ikki betri til ein slíkan dag. Sjógvurin var sum eitt spegl - tað stóð við klettin. Frammanundan var flagið maskinskorið av einum stykki Eysturi undir Hamri, men tað skuldi so kappast sundur - berast heim á tann eystara endan á Flatnavegi og so flytast við vogni oman í Geil. Hetta var stórarbeiði, men, sum myndirnar í myndasavninum vísa, so var manningin góð.

Erling og Neli

Eg má nevna Erling og Nela  - tveir aldrandi menn. Trúgvir sum trøllið møta teir upp til hvørt tiltak, og teirra partur liggur ongatíð eftir. Teir spara seg ikki við at taka tey tyngstu tøkini, so tað er stuttligt at "betragta" teir, hvussu væl teir eru fyri - annar er farin at ganga ímóti teimum níti, og tann yngri nærkast teimum áttati. Teir seta sín serliga dám á slíkar dagar.

Les meira: Gjómaður endurreist opnahjallarnar